Το κεφάλαιο αυτό παρέχει περιεχόμενο για τις εκπαιδευτικές στρατηγικές, την πρακτική καθοδήγηση στο σχεδιασμό ενός μαθήματος, καθώς και μία επισκόπηση παιδαγωγικών θεωριών. Εστιάζει σε τρεις βασικές έννοιες της διδασκαλίας και της εκπαίδευσης.
-
Προετοιμασία
-
Υλοποίηση
-
Ανάδραση
Η διδασκαλία και η εκπαίδευση αφορά πρωτίστως την προετοιμασία πριν την παράδοση ενός μαθήματος. Η προετοιμασία περιλαμβάνει την επιλογή του περιεχομένου, τις αποφάσεις για τις κατάλληλες διδακτικές μεθόδους και την τοποθέτηση τους σε μία αλληλουχία ώστε να μεγιστοποιήσετε την αποτελεσματικότητα και την επίδραση της διδασκαλίας σας. Δευτερευόντως, η εκπαίδευση αφορά την παράδοση του μαθήματος (δλδ. πως θα ενεργήσετε και πως θα αλληλοεπιδράσετε με τους συμμετέχοντες). Ακόμα και αν αισθάνεσθε πολύ σίγουρη για το συγκεκριμένο αντικείμενο, ενδείκνυται να αποφύγετε την παράδοση πριν έχετε ολοκληρώσει την προετοιμασία. Επιπλέον, μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε το περιεχόμενό σας, ειδικά τις πρακτικές ασκήσεις. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της παράδοσης του μαθήματος, χρειάζεστε αρκετή ευελιξία, επειδή τα πράγματα σπάνια συμβαίνουν εντελώς όπως περιμένετε. Τέλος, η διδασκαλία αφορά επίσης την αξιολόγηση και την αυτό-αξιολόγηση όταν έχετε ολοκληρώσει το μάθημα. Είναι πολύ πιθανό ότι πρέπει να ασχοληθείτε με το ίδιο ή παρόμοιο μάθημα αρκετές φορές, ιδίως εάν η αξιολόγηση δείχνει ότι ήταν καλό.
Προκειμένου να προετοιμαστείτε καλύτερα για το μέλλον, θα πρέπει να ανα-στοχαστείτε σε σχέση με το τι λειτούργησε καλά και τι δεν λειτούργησε τόσο καλά και χρησιμοποιήστε αυτό για να ορίσετε επαναληπτικά την προετοιμασία και τις παραδόσεις σας. Εν συντομία, υπάρχει το "πριν", το "κατά τη διάρκεια" και το "μετά" την αίθουσα διδασκαλίας, δηλαδή υπάρχει μία κυκλική δραστηριότητα, παρόμοια με την επιστήμη. Αυτό το κεφάλαιο παρέχει μια πρακτική καθοδήγηση για τους εκπαιδευτές σχετικά με τον τρόπο προετοιμασίας και παράδοσης ενός μαθήματος σε διάφορα ακροατήρια: ποια είναι τα βασικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν και ποια είναι τα βασικά ζητήματα που πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την εκπαίδευση.
Στο επόμενο μέρος, θα επικεντρωθούμε κυρίως στην πρώτη πτυχή (προετοιμασία) και στη συνέχεια θα σας δώσουμε οδηγίες για το πώς να σχεδιάσετε και να διαχειριστείτε το μάθημά σας. Αρχικά, θα μιλήσουμε για ορισμένα θεωρητικά ζητήματα που θα σας δώσουν μια ιδέα για το τι σημαίνει διδασκαλία και μάθηση και πώς η διδασκαλία των ενηλίκων διαφέρει από τη διδασκαλία των εφήβων ή των παιδιών.
-
Η διδασκαλία σχετίζεται περισσότερο με τις θεωρητικές έννοιες από ότι η κατάρτιση, η οποία σχετίζεται με την πρακτική εφαρμογή της γνώσης (δλδ. την ανάπτυξη δεξιοτήτων).
-
Η διδασκαλία επιδιώκει να μεταδώσει νέες γνώσεις, ενώ η κατάρτιση εξοπλίζει τους ήδη γνώστες του αντικειμένου με εργαλεία και τεχνικές για να αναπτύξουν ένα συγκεκριμένο σύνολο δεξιοτήτων.
-
Η διδασκαλία γίνεται -συνήθως- στο πλαίσιο της εκπαίδευσης και του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, ενώ η κατάρτιση συνδέεται με μεταλυκειακά ή/και μεταπτυχιακά σύντομα και εντατικά μαθήματα.
-
Συνήθως, οι διδάσκοντες παρέχουν ανάδραση στους φοιτητές τους, ενώ οι εκπαιδευτές δέχονται ανάδραση από τους καταρτιζόμενους.
Ωστόσο...
-
Η κατάρτιση είναι η διαδικασία διδασκαλίας ή εκμάθησης μίας δεξιότητας ή μίας εργασίας και οι εκπαιδευτές πραγματικά διδάσκουν ένα αντικείμενο. Ως εκ τούτου, η κατάρτιση μπορεί να θεωρηθεί ως μία ευρύτερη διαδικασία που μπορεί να συμπεριλάβει τη διδασκαλία.
-
Η διδασκαλία μπορεί να συμπεριλάβει τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες και στόχους, όπως πρακτικές συνεδρίες και επίδειξη.
-
Παρά το γεγονός ότι οι τεχνικές διδασκαλίας και κατάρτισης μπορεί μερικές φορές να ποικίλουν, η διαφορά μεταξύ κατάρτισης και διδασκαλίας δεν σχετίζεται με την ίδια τη διαδικασία αλλά με την εστίαση, με την κατάρτιση γενικά να έχει πιο συγκεκριμένη εστίαση από τη διδασκαλία.
-
Προκειμένου να αναπτύξει κάποια ικανότητες ως επαγγελματίας, θα πρέπει να προσπαθήσει να κατανοήσει τις θεωρητικές έννοιες καθώς και να κάνει πρακτική εξάσκηση. Ως εκ τούτου, η διδασκαλία και η κατάρτιση είναι εξίσου σημαντικές και συμπληρωματικές εκπαιδευτικές έννοιες.
Υπάρχουν διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις στην μάθηση και την εκπαίδευση, οι οποίες μερικές φορές επηρεάζονται επίσης από την κουλτούρα στην οποία ζείτε. Σε ορισμένους ανθρώπους αρέσει να μιλούν και να δίνουν διαλέξεις. Σε άλλους αρέσει να ακούν, ενώ σε άλλους όχι. Ορισμένες ασκήσεις είναι εύκολες και ζητούν σαφείς απαντήσεις. Άλλες ασκήσεις επικεντρώνονται σε προβλήματα και εστιάζουν στο να δίνουν στους συμμετέχοντες το χρόνο και το χώρο να αναστοχάζονται πάνω σε αυτά και να βρίσκουν λύσεις. Τέλος, κάποιες εκπαιδεύσεις είναι σχεδιασμένες στο να δίνουν στους συμμετέχοντες τη μέγιστη ελευθερία και να τους επιτρέπουν να είναι όσο το δυνατόν πιο δημιουργικοί. Η επιτυχία αυτών των εκπαιδεύσεων είναι δύσκολο να αξιολογηθεί.
Τέσσερις γνωστές θεωρίες μάθησης είναι ο συμπεριφορισμός (behaviorism), ο γνωστικισμός (cognitivism), ο κονεκτιβισμός ή διασυνδεδεμένη μάθηση (connectivism) και o (επ)οικοδομισμός ή (επ)οικοδομιτισμός ή κονστρουκτιβισμός (constructivism). Περιγράφουν διαφορετικές οπτικές του πώς οι άνθρωποι μαθαίνουν.
Αυτό το απλοποιημένο διάγραμμα συνοψίζει τα κύρια χαρακτηριστικά τους με πολύ πρακτικούς όρους:
Απόδοση από:
Το έργο του Software Carpentry επίσης βοηθά στην κατανόηση των διαδικασιών μάθησης: https://carpentries.github.io/instructor-training/
Το πρόσφατο κίνημα «Πλαίσιο του Συνδεδεμένου Προγράμματος Σπουδών (Connected Curriculum Framework)» στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των μαθησιακών προσεγγίσεων και στην προσαρμογή τους στον μαθητή του 21ου αιώνα. Ο γενικός στόχος του πλαισίου είναι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της εκπαίδευσης των σπουδαστών και των ερευνητικών πρακτικών καταργώντας τους περιττούς διαχωρισμούς. Το πλαίσιο δίνει αξία στο δημιουργικό διάλογο, την ενεργό διερεύνηση, τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση μεταξύ φοιτητών και ερευνητών καθώς και πανεπιστημίων και ευρύτερων κοινοτήτων. Αυτό φέρνει ενδιαφέρουσες προοπτικές στον τομέα της Ανοικτής Επιστήμης και της Επιστήμης των Πολιτών, του Πληθοπορισμού (Crowdsourcing), κλπ. Μπορείτε να διαβάσετε το Συνδεδεμένο Πρόγραμμα Σπουδών εδώ: http://www.ucl.ac.uk/ucl-press/browse-books/a-connected-curriculum-for-higher-education
Αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζετε είναι ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και δεν πρέπει να αισθάνεστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσετε μόνο μία στρατηγική, αλλά να αποφασίσετε σε ποιο σημείο της εκπαίδευσής σας θα πρέπει να εφαρμόσετε κάποια συγκεκριμένη στρατηγική με βάση την οποία θα διδάξετε και θα αξιολογήσετε.
Στο τέλος, η πρακτική έχει σημασία και μπορεί να είναι χρήσιμο να ελέγξετε το περιεχόμενό σας και τις πρακτικές σας ασκήσεις σε αντιδιαστολή με μία από τις θεωρητικές προσεγγίσεις, προκειμένου να διαπιστώσετε εάν είναι κατάλληλες τη δεδομένη στιγμή και για το κοινό που στοχεύετε.
Όλοι όσοι έρχονται στην εκπαίδευσή σας θα έρθουν με προσδοκίες, συνειδητές και ασυνείδητες. Μεταξύ άλλων (όπως η μεθοδολογία διδασκαλίας, το περιεχόμενο και οι προηγούμενες γνώσεις), θα έχουν συγκεκριμένες προσδοκίες για την εκπαιδεύτρια.
Οι περισσότεροι εκπαιδευόμενοι θα περιμένουν από εσάς:
-
Να είστε ενθουσιώδης με τα θέματα που διδάσκετε.
-
Να έχετε μια γενική κατανόηση των βασικών επιστημονικών (ή ανθρωπιστικών) αξιών και αναγνωρίζετε το ρόλο της «ανοικτότητας (openness)» ως εγγενές, βασικό στοιχείο αυτών.
-
Να κατανοείτε τη σημασία παραγόντων όπως η ερευνητική διαφάνεια και η αναπαραγωγιμότητα (reproducibility) και τις ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις αυτών.
-
Να δείξετε εξοικείωση με την ερευνητική διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού της έρευνας, της διεξαγωγής έρευνας, της παραγωγής ερευνητικών αποτελεσμάτων, καθώς και της ανακοίνωσης και δημοσίευσης αυτών των αποτελεσμάτων.
-
Να έχετε γνώση σχετικά με τους διάφορους τύπους ερευνητικών διαδικασιών και αποτελεσμάτων που μπορούν να διαμοιραστούν, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων, κώδικα και λογισμικού, άρθρων, ανακοινώσεων, ροών εργασίας, αιτήσεων επιχορήγησης της έρευνας και σχεδίων διαχείρισης δεδομένων.
-
Να είστε ενήμεροι για τις πολιτικές, τους κανονισμούς και τους νόμους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους ερευνητές κατά τη διεξαγωγή Ανοικτής Επιστήμης
-
Να κατανοείτε τις πιέσεις που προκύπτουν από τις ιδρυματικές πολιτικές, ή την έλλειψη αυτών, οι οποίες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι ερευνητές χειρίζονται δεδομένα και αποτελέσματα, από το στάδιο της απόκτησης μέχρι τα στάδια κοινής χρήσης και διάδοσης.
-
Να κατανοείτε τις προσδοκίες που ανακύπτουν στον κοινωνικό ιστό σχετικά με τη χρήση των πόρων και των αποτελεσμάτων των επιστημονικών δραστηριοτήτων, όπως είναι οι επιπτώσεις στην Επιστήμη του Πολίτη, η κατανόηση της επιστήμης από πλευράς του γενικού κοινού, η επιρροή στους παρόχους εκπαίδευσης κ.λπ.
-
Να είστε ικανοί να διδάξετε και να έχετε βαθιά γνώση της Ανοικτής Επιστήμης. (Στην ουσία, αυτό είναι το αντικείμενο του παρόντος βιβλίου.)
-
Να παρέχετε συνδέσμους σε ηλεκτρονικά κείμενα και πόρους που υποστηρίζουν τους νεοεισερχόμενους στο αντικείμενο.
Ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσετε την εκπαίδευση με βάση την Ανοικτή Επιστήμη είναι να απευθυνθείτε σε κοινό που έχει κάποια ιδέα ή/και ενδιαφέρεται για το θέμα. Γενικά, αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ανοιχτοί στην ιδέα της Ανοικτής Επιστήμης. Η εκκίνηση της εκπαίδευσής σας με ακροατήριο που διαθέτει κίνητρα έχει αρκετά πλεονεκτήματα:
-
Γνωρίζοντας ότι το ακροατήριό σας ενδιαφέρεται πραγματικά για το θέμα μπορεί να σας κάνει πιο άνετους στην ενασχόληση σε μια νέα περιοχή/θέμα εκπαίδευσης. Μπορείτε να εξετάσετε τη διεξαγωγή μιας έρευνας για να το εκτιμήσετε εκ των προτέρων.
-
Ένα ακροατήριο με κίνητρο πιθανότατα θα συμβάλει στη συζήτηση και θα σας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για το πώς θα αναπτύξετε περαιτέρω το πρόγραμμα σπουδών σας.
-
Τα κινητοποιημένα ακροατήρια μπορούν να γίνουν πρεσβευτές της εκπαίδευσής σας.
Πληροφορίες που πρέπει να συλλέξετε για το κοινό σας:
-
Είναι σημαντική για κάθε επιτυχημένη εκδήλωση κατάρτισης η διατήρηση ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς και ο υπολογισμός του διαφορετικού υπόβαθρου των πιθανών παρευρισκομένων. Για να μάθετε πώς μπορείτε να κάνετε το σεμινάριό σας χωρίς αποκλεισμούς, ανατρέξτε στη Λίστα ελέγχου προγραμματισμού συνεδρίων από το SPARC.
-
Εάν τα μέλη του κοινού γνωρίζονται μεταξύ τους εκ των προτέρων ή όχι, θα επηρεάσει τη δυναμική της ομάδας και τα είδη των δραστηριοτήτων που ενδεχομένως θέλετε να διεξάγετε.
-
Το αν η συμμετοχή είναι εθελοντική ή όχι θα επηρεάσει το κίνητρό τους.
-
Το επίπεδο γνώσεων του κοινού πάνω στα προγραμματισμένα θέματα συζήτησης θα επηρεάσει το περιεχόμενο και το ύφος των παρουσιάσεων.
-
Το αν το κοινό είναι συνηθισμένο σε μια συγκεκριμένη μέθοδο μάθησης μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες αντιδρούν σε μία πολύ διαφορετικής μορφής εκπαίδευση.
-
Το μέγεθος του κοινού:
-
ορίστε ένα μέγεθος κοινού-στόχου, βάσει του διαθέσιμου χώρου/χωρητικότητας και του διαθέσιμου χρόνου για πρακτική άσκηση.
-
το μέγεθος του κοινού θα έχει αντίκτυπο στο πόσο καλά συνεργάζονται μεταξύ τους και αλληλεπιδρούν με τη διαδικασία.
-
αν θέλετε ένα μεγάλυτερο κοινό, εξετάστε το χωρισμό σε μικρότερες ομάδες και τις υλικοτεχνικές απαιτήσεις που μπορεί να προκύψουν από αυτόν.
-
-
Εξετάστε αν η εκδήλωσή σας θα είναι ανοιχτή στο ευρύ κοινό ή θα περιοριστεί σε εκείνους που συνδέονται με το ίδρυμα υποδοχής. Μια δημόσια εκδήλωση μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση και την ποικιλομορφία της συμμετοχής, ενώ περιορίζοντας την μπορεί να σας βοηθήσει να εστιάσετε σε συγκεκριμένα θέματα. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες από το ίδιο ίδρυμα είναι πιθανότερο να γνωρίζουν ήδη ο ένας τον άλλον.
-
Εξετάστε τη χρήση βίντεο-διαλέξεων, καθώς μπορείτε να προσεγγίσετε ένα ευρύτερο κοινό. Αν και σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων, που παρακολουθούν ένα γεγονός δια ζώσης, είναι συχνά πιο εύκολο να διατηρηθεί η προσοχή τους, καθώς και να δημιουργηθεί και να αξιοποιθηθεί το δημιουργούμενο αίσθημα της αυθεντικής επικοινωνίας.
-
Εξετάστε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να προσεγγίσετε διαφορετικά το κοινό-στόχο (συναντήσεις, εργαστήρια πρόσωπο με πρόσωπο, webinar, ενημερωτικό δελτίο, κοινωνικά μέσα κ.λπ.)
-
Με ένα ετερογενές κοινό, να έχετε κατά νου σας τους διάφορους εμπλεκόμενους φορείς προκειμένου να αντιμετωπίσετε τις διαφορετικές ανάγκες, γνώσεις και/ή ευθύνες τους:
-
χρηματοδότης, φορέας/εργοδότης, ερευνήτρια (φοιτήτρια, υποψήφια διδάκτωρ, ερευνήτρια, υπεύθυνη έργου),
-
δομές υποστήριξης (γραφείο υποστήριξης έρευνας, βιβλιοθήκη, υπηρεσίες πληροφορικής)
-
επιχειρηματικοί εταίροι σε ένα έργο
-
Ως αποτέλεσμα της κατάρτισης οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να:
- έχουν καλύτερη πρακτική κατανόηση των βασικών εννοιών και των αντίστοιχων εφαρμογών της Ανοικτής Επιστήμης.
- χρησιμοποιούν με σιγουριά όσα έμαθαν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, αυξάνοντας έτσι τον αντίκτυπό τους στο επαγγελματικό τους περιβάλλον.
- μπορούν να δικτυωθούν με υποστηρικτές από πολλαπλούς κλάδους και να δράσουν σε μια παγκόσμια πρωτοβουλία Ανοικτής Επιστήμης.
Η ακαδημαϊκή έρευνα ασκείται από ενήλικες, ως εκ τούτου, οι συμμετέχοντες σε οποιαδήποτε εκπαίδευση στην Ανοικτή Επιστήμη πιθανότατα θα είναι ενήλικες, συχνά πρώτου ή δεύτερου κύκλου σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι λοιπόν ενδιαφέρον να δούμε πόσο διαφέρει η διδασκαλία των παιδιών ή των εφήβων (pedagogy, παιδαγωγική) από τη διδασκαλία των ενηλίκων (andragogy, ανδραγωγική). Το Δίκτυο Καναδικής Παιδείας και Μάθησης (Canadian Literacy and Learning Network) έκανε κάποια ενδιαφέρουσα εργασία για αυτή τη διαφορά και την ανακεφαλαιώνει σε επτά αρχές:
-
Οι ενήλικες πρέπει να θέλουν να μάθουν. Αυτό σημαίνει ότι το εσωτερικό κίνητρο και οι προστιθέμενες αξίες είναι καθοριστικές και ίσως αξίζει να τις γνωρίσετε πριν ξεκινήσετε το μάθημα.
-
Οι ενήλικες θα μάθουν μόνο ότι πιστεύουν ότι πρέπει να μάθουν. Οι ενήλικες είναι πρακτικοί στην προσέγγισή τους στη μάθηση. Θέλουν να μάθουν: "Πώς θα με βοηθήσει αυτό τώρα;" Επομένως, πρέπει να είστε πρακτικοί και άμεσοι.
-
Οι ενήλικες μαθαίνουν μέσα από την πράξη (learn by doing). Αυτό ισχύει και για τα παιδιά, αλλά η ενεργή και άμεση συμμετοχή έχει μεγαλύτερη σημασία για τους ενήλικες.
-
Η εκπαίδευση ενηλίκων επικεντρώνεται σε προβλήματα και τα προβλήματα πρέπει να είναι ρεαλιστικά. Οι συμμετέχοντες θα έρχονται συχνά με ένα πρόβλημα και θα είναι καθήκον σας να ανακαλύψετε τα κενά τους και να προσπαθήσετε να τα καλύψετε.
-
Η εμπειρία επηρεάζει την εκπαίδευση ενηλίκων. Οι ενήλικες έχουν μεγαλύτερη εμπειρία από τα παιδιά, είτε αρνητική είτε θετική. Μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτή την εμπειρία αποφεύγοντας αρνητικές συσχετίσεις.
-
Οι ενήλικες μαθαίνουν καλύτερα σε μια άτυπη κατάσταση**.** Οι νέοι σχολικής ηλικίας πρέπει συνήθως να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα σπουδών. Συχνά, οι ενήλικες μαθαίνουν μόνο ότι πιστεύουν ότι πρέπει να γνωρίζουν. Επομένως, θα πρέπει να προσπαθήσετε να εμπλέξετε το ακροατήριό σας στη διαδικασία εκμάθησης. Αυτό μπορεί να συμβεί κάνοντας το περιβάλλον χαλαρό, άτυπο και φιλόξενο.
-
Οι ενήλικες θέλουν καθοδήγηση**.** οι ενήλικες θέλουν πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν να βελτιώσουν την κατάστασή τους ή να λύσουν προβλήματα, αλλά δεν θέλουν να τους λενε τι να κάνουν, παρά να επιλέξουν δυνατότητες με βάση τις ατομικές τους ανάγκες.
Ως εκ τούτου, θα πρέπει να
-
παρέχετε τα σημεία ανακάλυψης, τα εργαλεία και την υποστήριξη όπου οι ερευνητές θα τα βρουν
-
ετοιμάσετε ηλεκτρονική τεκμηρίωση με σαφή, κατανοητή και επικαιροποιημένη καθοδήγηση
-
να συνθέσετε καλά, χρήσιμα (και ανακαλυπτόμενα) εργαλεία ή πρότυπα ώστε αυτά να δημιουργηθούν.
Εν ολίγοις, οι ενήλικες έχουν τα ενδιαφέροντά τους επικεντρωμένα στη δική τους βελτίωση και βλέπουν την κατάρτιση ως μια εξειδικευμένη άσκηση ανάπτυξης ικανοτήτων. Οι ενήλικες επιθυμούν να γίνονται σεβαστοί ως τέτοιοι, και οι προσδοκίες τους να εκπληρώνονται ατομικά, σε εξαντλητικό βαθμό, όποτε είναι δυνατό.
Τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι συχνά ο πιο συγκεκριμένος τρόπος για τον προσδιορισμό του τρόπου παράδοσης μίας εκπαίδευσης, προσαρμόζοντας οτιδήποτε χρειάζεται ώστε να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος των αναμενόμενων αποτελεσμάτων από το μεγαλύτερο μέρος του κοινού. Οι εκπαιδευόμενοι ικανοποιούν τα αποτελέσματα με διάφορους τρόπους, συχνά υποκείμενους σε ποσοτική αξιολόγηση.
Ο καθορισμός των αποτελεσμάτων είναι μέρος του χειρισμού της εκπαίδευσης ως γνωστικής διαδικασίας. Το 1956 ο Benjamin Bloom δημιούργησε μια ταξινόμηση των γνωστικών επιπέδων που έχει τροποποιηθεί διαχρονικά. Αυτό είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τη δημιουργία συνεκτικών και επαναχρησιμοποιούμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε οποιοδήποτε αντικείμενο. Οι μεταβάσεις μεταξύ μη συνεχών επιπέδων γνώσης είναι γενικά μη αποδεκτές. Η ταξονομία συμβάλλει στην ανίχνευση δυνητικά δύσκολων καταστάσεων όπου η αξιολόγηση μπορεί να αποτύχει επειδή το επίπεδο γνώσης της εκπαιδευτικής παράδοσης δεν είναι το ίδιο με το επίπεδο γνώσης της αξιολόγησης που χρησιμοποιείται.
Η ταξινόμηση του Bloom είναι μια μέθοδος ταξινόμησης με έξι επίπεδα. Η χρήση της Ταξινομίας του Bloom αξίζει την προσπάθεια επειδή αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την επιθυμία για οικοδόμηση ισχυρής κατάρτισης και διδασκαλίας. Μαζί με τη Ταξινόμηση του Bloom μπορείτε να βρείτε διάφορους τύπους βοηθημάτων σχεδίασης όπως σχολιασμένες ορολογίες (annotated terminologies), ρήματα για χρήση ή αποφυγή σε θέματα σχεδιασμού και δημιουργίας ερωτήσεων αξιολόγησης, κλπ.
Αυτοί οι δύο όροι χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά από την εκπαιδευτική κοινότητα. Οι στόχοι (learning objectives), που περιλαμβάνουν σκοπούς ή επιδιώξεις, και τα αποτελέσματα (learning outcomes), που περιλαμβάνουν απτά αποτελέσματα, μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται, αλλά δεν είναι στην ουσία τα ίδια.
Κατά το σχεδιασμό της κατάρτισης, θα πρέπει να σκεφτείτε πρωτίστως τους στόχους και, στη συνέχεια, να αναφέρετε ποια αποτελέσματα θέλετε να επιτύχει το κοινό σας. Μην ανησυχείτε αν φαίνεται να επικαλύπτονται εδώ και εκεί ή αν, όπως στις περισσότερες περιπτώσεις, ένας στόχος περικλείει ένα ή περισσότερα αποτελέσματα. Σχεδιάστε όλες τις πρακτικές σας ασκήσεις γύρω από συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σημείωση: θα πρέπει να αποφύγετε τη χρήση της συντομογραφίας LO καθώς καθίσταται διφορούμενη.
Ακολουθεί μια προσπάθεια να αποσαφηνιστεί αυτή η κατάσταση και να αρθούν οι αμφισημίες:
-
Περιγράψτε τους στόχους και τις προθέσεις της εκπαιδεύτριας.
-
Δηλώστε το σκοπό και τους στόχους του μαθήματος.
-
Επικεντρωθείτε στο περιεχόμενο και τις δεξιότητες που είναι σημαντικές μέσα στην τάξη ή στο πρόγραμμα (σπουδών).
-
Μπορείτε να περιγράψετε τι θα κάνουν οι εκπαιδευτές.
-
Πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και λεπτομερείς.
-
Τα Μαθησιακά Αποτελέσματα των σπουδαστών απαριθμούν τα πρωταρχικά "προϊόντα" του μαθήματος και είναι η απόδειξη ότι επιτεύχθηκαν οι σκοποί ή οι επιδιώξεις.
-
Τα Μαθησιακά Αποτελέσματα είναι δηλώσεις που περιγράφουν ή απαριθμούν τα μετρήσιμα και ουσιαστικά αποκτηθέντα σε σχέση με το περιεχόμενο, τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που οι σπουδαστές έχουν επιτύχει και μπορούν να επιδείξουν με επιτυχία κατά την ολοκλήρωση ενός μαθήματος.
-
Τα Αποτελέσματα εκφράζουν υψηλότερου επιπέδου δεξιότητες σκέψης που ενσωματώνουν το περιεχόμενο και τις δραστηριότητες του μαθήματος και μπορούν να παρατηρηθούν ως συμπεριφορά, δεξιότητα ή διακριτή χρησιμοποιήσιμη γνώση κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος.
-
Τα Αποτελέσματα είναι ακριβώς ότι οι αξιολογήσεις του μαθήματος σκοπεύουν να αναδείξουν - ειδικά τι θα μπορέσει να κάνει η σπουδάστρια κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος.
-
Ένα αξιολογημένο Αποτέλεσμα μπορεί να εμφανιστεί ή να παρατηρηθεί και να εκτιμηθεί με βάση κριτήρια.
-
Τα Αποτελέσματα είναι σαφή και μετρήσιμα κριτήρια για την καθοδήγηση της διαδικασίας διδασκαλίας, εκμάθησης και αξιολόγησης στο μάθημα.
(Προσαρμογή από http://provost.rpi.edu/learning-assessment/learning-outcomes/objectives-vs-outcomes)
Για τους Μαθησιακούς Στόχους της Ανοικτής Επιστήμης, βλέπε το κείμενο του έργου FOSTER: https://doi.org/10.5281/zenodo.15603 (σελίδες 13 & 14)
Παράδειγμα ενός μαθησιακού στόχου:
- "Να μάθετε πώς να χρησιμοποιείτε την αξιολόγηση και την ανατροφοδότηση στην εκπαίδευση με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα"
Παράδειγμα ενός μαθησιακού αποτελέσματος:
- "Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, η εκπαιδευόμενη θα είναι σε θέση να σχεδιάσει μια άσκηση κατάρτισης και μια στρατηγική για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της"
Ένα από τα βασικά συστατικά ενός εκπαιδευτικού γεγονότος είναι να διασφαλίσει ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης, που μπορεί να έχουν οι συμμετέχοντες καθώς εισάγονται σε ένα νέο αντικείμενο (Ανοικτή Επιστήμη, στην περίπτωση μας), δεν τους αποθαρρύνει από το να προοδεύσουν. Ακόμα κι αν ορισμένοι συμμετέχοντες είναι γενικά εξοικειωμένοι με τις έννοιες που παρουσιάζονται στο εκπαιδευτικό γεγονός, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε πότε οι άνθρωποι βρίσκονται σε σύγχυση. Η αναγνώριση του ότι οι παρερμηνείες τους είναι βάσιμες, αποτελεί το κλειδί για την ενθάρρυνση μίας νοοτροπίας ανάπτυξης και για την παρακίνηση τους ώστε να αποδεχθούν και να υιοθετήσουν τις πρακτικές της Ανοικτής Επιστήμης.
Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθόλο το εκπαιδευτικό γεγονός, οι οποίες μπορούν να παρακινήσουν τους συμμετέχοντες. (Από το Carpentry Instructor Training, https://carpentries.github.io/instructor-training/08-motivation/ )
-
Στρατηγικές για τη δημιουργία αξίας
-
Συνδέστε το υλικό με τα ενδιαφέροντα ή τις αξίες των συμμετεχόντων.
-
Παρέχετε αυθεντικά, σύμφωνα με τις ανάγκες του πραγματικού κόσμου, καθήκοντα και μελέτες περιπτώσεων, ιδανικά τέτοια που να ταιριάζουν με το υπόβαθρο και τα άμεσα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων.
-
Δείξτε τη συσχέτιση με την τρέχουσα ακαδημαϊκή ζωή των συμμετεχόντων.
-
Μεταφέρετε το δικό σας πάθος και τον ενθουσιασμό για την Ανοικτή Επιστήμη.
-
-
Στρατηγικές για την οικοδόμηση θετικών προσδοκιών
-
Εξασφαλίστε την ευθυγράμμιση μεταξύ των στόχων, των αξιολογήσεων και των εκπαιδευτικών στρατηγικών.
-
Παρέχετε ευκαιρίες πρόωρης επιτυχίας εφαρμόζοντας τις (θεωρητικές) έννοιες σε πρακτικές ασκήσεις και σεμινάρια.
-
-
Στρατηγικές για αυτο-αποτελεσματικότητα
-
Παρέχετε στους συμμετέχοντες εναλλακτικές και τη δυνατότητα επιλογής.
-
Δώστε στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να προβληματιστούν και να δημιουργήσουν τις δικές τους συνδέσεις μεταξύ της Ανοικτής Επιστήμης και του ιδιαίτερου έργου τους.
-
Θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον συγκεκριμένο σχεδιασμό και την εκτέλεση μιας εκπαίδευσης για την Ανοικτή Επιστήμη στα κεφάλαια Οργανωτικά Θέματα και Παραδείγματα και Πρακτική Καθοδήγηση.
Η δημιουργία του μαθήματος σας είτε θα καθοδηγείται από τον προγραμματισμό των στόχων του μαθήματος είτε από τα αποτελέσματά του.
Το SMART είναι μια ενδιαφέρουσα τεχνική για τον προσδιορισμό σκοπών/στόχων που χρησιμοποιείται επίσης στη διαχείριση έργων. Το SMART είναι ένα αρκτικόλεξο που αντιστοιχεί σε πέντε κριτήρια: Απλό (Simple) - Μετρήσιμο (Measurable) - Φιλόδοξο (Ambitious) - Ρεαλιστικό (Realistic) - Χρονομετρημένo (Timed).
-
Ο στόχος σας είναι απλός εάν μπορεί να γίνει κατανοητός από κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με το θέμα. Δηλαδή, αν μπορείτε να εξηγήσετε στους μαθητές σας εκ των προτέρων τι πρόκειται να μάθουν. Συνήθως είναι καλή ιδέα να παρουσιάσετε το στόχο σας στην αρχή του μαθήματος. Για να είναι απλός ο στόχος, σημαίνει ότι μπορεί να ειπωθεί με όχι πάνω από μια συνοπτική πρόταση.
-
Ο στόχος σας είναι μετρήσιμος εάν μπορείτε να προσδιορίσετε αντικειμενικά την επίτευξη του. Η δυνατότητα μέτρησης αποτρέπει τον ορισμό ασαφών στόχων, όπως για παράδειγμα "οι μαθητές να κατανοήσουν την Ανοικτή Επιστήμη", στόχος που είναι πολύ ευρύς και δύσκολος να μετρηθεί, καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικά συστατικά στοιχεία. Αντ' αυτού, χρησιμοποιήστε ρήματα που είναι ενεργητικά: προσδιορίσουν, σχεδιάσουν, αναγνωρίσουν, εξηγούν, υπολογίσουν, κλπ. Τα ρήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ορθά σε στόχους διδασκαλίας έχουν κατηγοριοποιηθεί από την ταξινομία των γνωστικών τομέων του Bloom (βλέπε https://clinton.edu/curriculumcommittee/listofmeasurableverbs.cxml ). Η μέτρηση βοηθά εσάς και τους σπουδαστές σας να αξιολογηθούν ή να αυτο-αξιολογούν την πρόοδο τους.
-
Ο στόχος σας είναι φιλόδοξος εάν προκαλέσετε στους μαθητές σας. Υπάρχει σαφές όφελος γι 'αυτούς; Θέλετε το μάθημα να διευρύνει τον ορίζοντα τους; Με ποιο τρόπο τους δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα; Να είστε φιλόδοξοι σημαίνει να έχετε μια απάντηση στο ερώτημα: Τι θα μάθουν οι μαθητές, το οποίο δεν θα μπορούσαν να μάθουν με άλλα μέσα; Εάν αισθάνεστε την επιθυμία να σηκωθείτε και να υπερασπιστείτε την άποψή σας, τότε είναι πιθανότατα φιλόδοξο.
-
Ο στόχος σας είναι ρεαλιστικός εάν πιστεύετε ειλικρινά ότι ο μαθησιακός σας στόχος μπορεί να επιτευχθεί εντός του δεδομένου χρονικού πλαισίου. Το να είσαι ρεαλίστρια περιλαμβάνει την απάντηση στα ακόλουθα ερωτήματα: Οι μαθητές σας έχουν τις απαραίτητες γνώσεις; Τι πρακτικές ικανότητες χρειάζονται; Ποιες τεχνικές προϋποθέσεις υπάρχουν; Είστε προετοιμασμένοι για απρόβλεπτες ερωτήσεις; Για παράδειγμα, η κατανόηση όλων των αδειών Creative Commons σε μια ώρα μπορεί να είναι ρεαλιστική για μια ομάδα εκπαιδευομένων, αλλά ανέφικτη για μία άλλη ομάδα.
-
Ο στόχος σας είναι χρονομετρημένος εάν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη του στόχου. Αυτοί που διδάσκουν για πρώτη φορά συχνά ξεπερνούν τα όρια του χρόνου τους. Ο καθορισμός χρονικών ορίων για τους στόχους μάθησης σάς βοηθά να διαρθρώσετε το μάθημά σας, να αναγνωρίσετε και να αντιδράσετε σε απρόβλεπτες καθυστερήσεις. Μια καλή μορφή του χρονοπρογραμματισμού έχει ένα λεπτομερές πρόγραμμα ή σχέδιο μαθημάτων.
Προσαρμογή από SMART Goals, How to create objective, measurable project goals του Kristian Rother.
Χρησιμοποιήστε αντίστροφη εκπαιδευτική σχεδίαση, γνωστή ως Backward design, μια τεχνική για σχεδιασμό μαθημάτων που δίνουν έμφαση στα αποτελέσματα:
-
Ξεκινήστε από τους μαθησιακούς στόχους σας.
-
Αποφασίστε τι συνιστά απόδειξη ότι οι στόχοι αυτοί πληρούνται (αθροιστική αξιολόγηση, βλέπε Αξιολόγηση μετά την κατάρτιση στη συνέχεια).
-
Επιλέξτε την καλύτερη μορφή και σχεδιάστε το περιεχόμενο για να προετοιμάσετε το κοινό για αυτό που θα πρέπει να κάνει κατά τη διάρκεια της αθροιστικής αξιολόγησης.
-
Ταξινομήστε το περιεχομένου με αυξανόμενη πολυπλοκότητα και στη συνέχεια να παρέχετε το περιεχόμενο και τα κίνητρα που χρειάζονται για καλυφθεί το χάσμα μεταξύ αυτών που ήδη γνωρίζουν και αυτών που θα πρέπει να γνωρίζουν ώστε να ολοκληρώσουν την αθροιστική αξιολόγηση. (Software Carpentry Instructor Training)
Ο αντίστροφος εκπαιδευτικός σχεδιασμός προκαλεί τις "παραδοσιακές" μεθόδους σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών. Στον παραδοσιακό σχεδιασμό του προγράμματος σπουδών, δημιουργείται ή/και επιλέγεται ένας κατάλογος περιεχομένου που θα διδαχθεί.[4] Στον αντίστροφο σχεδιασμό, η εκπαιδεύτρια αρχίζει με στόχους, δημιουργεί ή σχεδιάζει αξιολογήσεις και τελικά δημιουργεί σχέδια μαθήματος. Οι υποστηρικτές του αντίστροφου σχεδιασμού παρομοιάζουν τη διαδικασία με τη χρήση ενός "οδικού χάρτη (road map)".[5]. Στην περίπτωση αυτή, πρώτα επιλέγεται ο προορισμός και στη συνέχεια χρησιμοποιείται ο οδικός χάρτης για τον προγραμματισμό του ταξιδιού στον επιθυμητό προορισμό. Αντίθετα, στον παραδοσιακό σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών δεν υπάρχει κάποιος επίσημος προορισμός που να προσδιορίζεται πριν αρχίσει το ταξίδι.
Η ιδέα του αντίστροφου σχεδιασμού είναι η διδασκαλία προς τον "τελικό στόχο" ή τους μαθησιακούς στόχους, που συνήθως διασφαλίζει ότι το περιεχόμενο που διδάσκεται παραμένει εστιασμένο και οργανωμένο. Αυτό, με τη σειρά του, στοχεύει στην προώθηση καλύτερης κατανόησης του περιεχομένου ή των διαδικασιών που πρέπει να διδαχθούν στους μαθητές. Η εκπαιδεύτρια μπορεί να επικεντρωθεί στη διευθέτηση των αντικειμένων που πρέπει να μάθουν οι σπουδαστές, ποια δεδομένα είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν για να δείξουν ότι οι σπουδαστές έχουν μάθει τα επιθυμητά αποτελέσματα (ή πρότυπα μάθησης) και πως θα διασφαλίσει ότι οι εκπαιδευόμενοι θα μάθουν.
Πριν αρχίσετε να διδάσκετε, θα πρέπει να συλλέξετε και να προετοιμάσετε περιεχόμενο. Το περιεχόμενο διατίθεται σήμερα μαζικά και η ερώτηση αφορά λιγότερο την εύρεση ή τη δημιουργία περιεχομένου παρά την εξεύρεση κατάλληλου περιεχομένου ή την προσαρμογή του ανακαλυφθέντος περιεχομένου ανάλογα με τις ανάγκες και τις ικανότητες του κοινού-στόχου σας.
Παρακαλούμε εξετάστε το κεφάλαιο Παραδείγματα και Πρακτική Καθοδήγηση, το οποίο περιέχει χρήσιμες πληροφορίες για πως να υιοθετήσετε, να προσαρμόσετε και να αναπτύξετε περιεχόμενο.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στο σχεδιασμό μαθημάτων κατάρτισης είναι η μείωση του περιεχομένου στη μορφή της εκπαίδευσης. Αν έχετε μόνο δύο ώρες, θα πρέπει να δώσετε τις πιο σημαντικές πληροφορίες σχετικά με ένα θέμα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ως εκπαιδεύτρια, ωστόσο, έχετε συνήθως περισσότερες γνώσεις που θα θέλατε να μεταδώσετε. Προσπαθήστε να μειώσετε το περιεχόμενο στα πιο σημαντικά σημεία κλειδιά. Τι είναι πραγματικά απαραίτητο να γνωρίζει κανείς και ποιες είναι μόνο οι λεπτομέρειες ή τα περιφερειακά θέματα; Ορίστε τις θεματικές προτεραιότητες, να είστε διαφανής σε σχέση με τις παραλείψεις και ενημερώστε τους συμμετέχοντες σχετικά με αυτές.
Και προσπαθήστε να κρατήσετε αρκετό χρόνο για ανοιχτές ερωτήσεις, συζητήσεις, ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των συμμετεχόντων. Θα σας βοηθήσει να βρείτε τις "σωστές" ερωτήσεις. Συνήθως είναι πολύ πιο βασικές από ό, τι αναμενόταν ή πιο λεπτομερείς και συγκεκριμένες από ό, τι σχεδιάσατε.
Στην αρχή της εκπαίδευσης, οι ομιλητές θα πρέπει να παρουσιάσουν με σαφήνεια και συνοπτικά τους εαυτούς τους και τους τομείς ειδικότητάς τους. Γιατί θα πρέπει να σας ακούσουν οι παρευρισκόμενοι; Ποιες είναι οι εμπειρίες και οι ικανότητες που έχετε και είναι σχετικές με αυτούς; Στη συνέχεια, θα πρέπει να δώσετε μια γενική παρουσίαση των στόχων, του περιεχομένου και των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού γεγονότος - τι θα μάθουν οι συμμετέχοντες και γιατί. Η προβολή της εμπιστοσύνης ως συστατικό της εκπαίδευσης είναι καθοριστικής σημασίας στο σημείο αυτό για την εδραίωση της εμπιστοσύνης.
Ανάλογα με το μέγεθος του ακροατηρίου σας, το διαθέσιμο χρόνο, και το βαθμό στον οποίο θεωρείτε ότι η αλληλεπίδραση με το κοινού αποτελεί το κλειδί για την επιτυχή έκβαση της εκπαίδευσης, ίσως θελήσετε να αρχίσετε με την σύντομη αυτο-παρουσίαση των συμμετεχόντων (αν και αυτό πιθανόν δεν συνιστάται εάν ομάδα είναι μεγαλύτερη από 15-20 συμμετέχοντες). Η διαδικασία αυτή ίσως αποτελεί και καλή στιγμή για να συλλέξετε τις σκέψεις των συμμετεχόντων σχετικά με τις προσδοκίες τους και τα επίπεδα εμπειρίας τους (εάν δεν το κάνατε πριν, π.χ. με ένα ερωτηματολόγιο στο διαδίκτυο) και να μετρήσετε σε ποιο βαθμό αυτά ταιριάζουν με τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και την άποψή σας για το επιδιωκόμενο ή το στοχευόμενο κοινό της εκπαίδευσης. Εάν υπάρχει μεγάλη αναντιστοιχία, τώρα θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να εξετάσετε τρόπους για την αυθόρμητη προσαρμογή του προγράμματος. Για παράδειγμα, αν οι συμμετέχοντες είναι πιο ενημερωμένοι ή έμπειροι από ό, τι αναμενόταν, ίσως επιθυμείτε να προχωρήσετε ταχύτερα πάνω στα βασικά στοιχεία συγκεκριμένων περιοχών της Ανοικτής Επιστήμης, προκειμένου να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο σε μια διαδραστική συζήτηση κατά την οποία θα έρχονταν στο προσκήνιο τα ερωτήματα και οι εμπειρίες των ίδιων των συμμετεχόντων.
Γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει απόλυτη ανάγκη να προσαρμόσετε αμέσως το περιεχόμενο, απλώς να είστε σαφής αφήνοντας όλους τους συμμετέχοντες να γνωρίζουν τι θα καλυφθεί ή όχι.
Για μια ακόμη φορά, οι πληροφορίες που παρέχονται από το Software Carpentry μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε τη σωστή ατμόσφαιρα.
Για να ενεργοποιηθούν τα μέλη του κοινού και για να βοηθηθούν να γνωρίσουν τους εκπαιδευτές και ο ένας τον άλλον, πολλές εκπαιδευτικές συνεδρίες ξεκινούν με μια άσκηση "παγοθραύστη". Η δημιουργία ενός ζεστού, φιλόξενου, φιλικού και θετικού περιβάλλοντος μάθησης θα πρέπει να επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να συμμετέχουν και να μαθαίνουν καλύτερα και να τους βοηθούν να αισθάνονται πιο άνετα.
Αν και τα παγοθραυστικά παιχνίδια μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία μιας θετικής ατμόσφαιρας, μία ανεπαρκώς επιλεγμένη μέθοδος "παγοθραύστη" μπορεί να προκαλέσει το αντίθετο, κάνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται νευρικά ή άβολα. Θα πρέπει να εξετάσετε προσεκτικά τους συμμετέχοντες σας και τη δυνητική δυναμική των ομάδων όταν επιλέγετε έναν παγοθραύστη. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να οδηγούνται στο να νιώσουν ντροπή ή να είναι αναγκασμένοι να αποκαλύπτουν προσωπικές πληροφορίες που δεν επιθυμούν να μοιραστούν. Οι ομάδες θα διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό - εάν οι συμμετέχοντες είναι διαφορετικής ηλικίας ή θέσης στην ιεραρχία ενός οργανισμού, από διαφορετικά πολιτιστικά επίπεδα, είτε με διαφορετικά επίπεδα εκπαιδευτικών επιτευγμάτων, όλα θα επηρεάσουν το ποσοστό κοινού ενδιαφέροντος που μπορεί να υπάρχει ήδη μεταξύ τους. Προσπαθήστε να φροντίσετε τέτοιες ασκήσεις να σχετίζονται με τα επιθυμητά μαθησιακά αποτελέσματα.
Καθορίστε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της εκπαίδευσης και δώστε πάντα προσανατολισμό στους εκπαιδευόμενους:
-
Πού βρισκόμαστε;
-
Που θέλουμε να πάμε;
-
Ποιά ύλη θα καλύψουμε;
Δημιουργήστε μια ισορροπημένη εναλλαγή μεταξύ των διαλέξεων σχετικά με το περιεχόμενο που θα παραδώσετε (μέγιστο 20 λεπτά) και τις περιόδους δραστηριότητας των εκπαιδευομένων με το περιεχόμενο (Klaus Döring, 2008).
Πάντα προσπαθήστε να ακουστεί η φωνή των εκπαιδευομένων το συντομότερο δυνατό, ή με άλλα λόγια, προτιμήστε την ενεργή μάθηση!
Η Ενεργή Μάθηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι σπουδαστές συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία αντί να αφομοιώνουν "παθητικά" διαλέξεις. Η Ενεργή Μάθηση περιλαμβάνει την ανάγνωση, τη συγγραφή, τη συζήτηση και την ενασχόληση με την επίλυση προβλημάτων, την ανάλυση, τη σύνθεση και την αξιολόγηση. Η Ενεργή Μάθηση συχνά συνεπάγεται συνεργατική μάθηση με άλλους συμμετέχοντες.
Η χρήση αρχών της ενεργής μάθησης και η εφαρμογή τους στην κατάρτιση είναι, γενικά, μια καλή ιδέα. Είστε ο δεύτερος καλύτερος κριτής για τα οφέλη της. Θυμηθείτε ότι ο πρώτος κριτής είναι ο συμμετέχων.
Η Ενεργή Μάθηση συμβάλλει στην παράκαμψη της διαφορετικότητας των μορφών μάθησης και άλλων δυσκολιών με το κοινό. Ενώ είναι πιο αποτελεσματική στην επίτευξη αποτελεσμάτων υψηλότερων επιπέδων, η ενεργή μάθηση ασχολείται επίσης με γνωστικά ζητήματα σχετικά με τη φύση του περιεχομένου και τον τρόπο παρουσίασής του, όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα, το οποίο συνήθως βρίσκεται σε διάφορα εγχειρίδια και σε διαδικτυακούς πόρους, και είναι γνωστό ως Κώνος της Μάθησης. Η ενεργή μάθηση χρησιμοποιείται καλύτερα στα υψηλά επίπεδα της ταξινόμησης του Bloom (Ανάλυση, Ορισμός, Δημιουργία, Αξιολόγηση) και αντιστοιχεί επίσης στα καλύτερα στρώματα (strata) της απομνημόνευσης: ότι λέτε, γράφετε ή κάνετε - το κάτω μισό του Κώνου της Μάθησης. Τα γνωστικά θέματα προκύπτουν με μεγαλύτερη ευκολία όταν το περιεχόμενο εκτείνεται σε πολλά από αυτά τα επίπεδα κάθε φορά και δεν ανταποκρίνεται στα ενδιάμεσα επίπεδα. Ο έλεγχος του περιεχομένου σας σε σχέση με τον Κώνο της Μάθησης είναι ένας εύκολος τρόπος ανίχνευσης αυτών των πιθανών αδυναμιών κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης. Ομοίως, σας επιτρέπει να αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε περισσότερα οπτικά βοηθήματα όπου αναμένετε ότι η ανάγκη για απομνημόνευση είναι υψηλότερη. Έτσι, όταν το ακροατήριό σας υπολείπεται της διδασκαλίας σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτήν την τεχνική για τη διάγνωση, ώστε προσπαθήσετε να εντοπίσετε τις αιτίες και να επιλέξετε την πιο αποτελεσματική μέθοδο διόρθωσης της κατάστασης.
Τα θεμέλια της μεθοδολογίας στην Ενεργή Μάθηση βρίσκονται στις σύγχρονες θεωρίες μάθησης (εν μέρει στον Κονστρουκτιβισμό και κάποια στον Κονεκτιβισμό) και προσθέτουν τεχνικές ενασχόλησης με τη μάθηση για να σπάσουν τους φραγμούς και να ξεπεράσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εμπόδια. Για παράδειγμα, η "παιγχιδοποίηση" ή παιγνιώδης μάθηση μπορεί να παρασύρει τους εκπαιδευόμενους μακριά από την παθητική απόκτηση περιεχομένου και να τους οδηγήσει στην πλήρη ενασχόληση, οδηγώντας στην επανατοποθέτηση του μαθητευόμενου ως κάποιου που κάνει ένα βήμα πίσω και παρατηρεί από μικρή απόσταση τη διαδικασία μάθησης και το πώς αυτή λειτουργεί. Ένα παράδειγμα παιχνιδιών στην εκπαίδευση δίνεται εδώ Key Terms, το οποίο αφορά ένα παιχνίδι μάθησης για εννοιολογική ενοποίηση. Ένα επιπλέον παράδειγμα μπορεί να βρεθεί στο CURATE: The Digital Curator Game.
Πώς να εμπλέξετε σταδιακά όλους τους συμμετέχοντες; Ένα καλό σημείο εκκίνησης μπορεί να είναι το να απευθύνετε μια ερώτηση και να περιμένετε τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα για απαντήσεις (Mary Budd Rowe, 1986). Το αποτέλεσμα θα είναι ότι περισσότεροι εκπαιδεύμενοι θα συμμετέχουν στη συζήτηση, οι απαντήσεις θα είναι καλύτερης ποιότητας και οι "αργοί" σπουδαστές θα έχουν την ευκαιρία να απαντήσουν.
Μια άλλη μέθοδος για την επίτευξη συμμετοχής χωρίς αποκλεισμούς είναι η προοδευτική στοίβαξη (progressive stacking). Ένας συντονιστής επιλέγει ποιος μιλάει από τους συμμετέχοντες που θέλουν να μιλήσουν και δεν έχουν μιλήσει, όπως γίνεται συνήθως. Επιπλέον, οι υποεκπροσωπούμενες φωνές, συμπεριλαμβανομένων των υποεκπροσωπούμενων φύλων και φυλετικών κοινοτήτων, επιλέγονται για να μιλήσουν πρώτα.
Κατά τη διάρκεια συζητήσεων (σε μεγαλύτερες ομάδες), θα πρέπει να αποφεύγετε τα όρθια μικρόφωνα, όπου ο πρώτος που σηκωθεί θα είναι και ο πρώτος που θα μιλήσει, δεδομένου ότι αποθαρρύνει τη συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς και ενθαρρύνει το μονόλογο. Χρησιμοποιήστε ένα ασύρματο μικρόφωνο ή ζητήστε οι συμμετέχοντες να ζητούν το λόγο σηκώνοντας το χέρι, ώστε να βεβαιωθείτε ότι ο επόμενος ομιλητής μπορεί να επιλεγεί από τον συντονιστή. Όσο μεγαλύτερη είναι η ομάδα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη για έναν συντονιστή που παρακολουθεί ποιος μιλάει και ποιος όχι. Θα ανήκει επίσης στο ρόλο του συντονιστή το έργο της επιλογής του ποιος θα είναι ο επόμενος που θα πάρει το λόγο από εκείνους τους συμμετέχοντες που επιθυμούν να μιλήσουν, αλλά δεν έχουν μιλήσει ακόμη, ώστε να αποφευχθεί η μονοπώληση της συζήτησης από λίγους μόνο συμμετέχοντες.
-
Μείνετε συνδεδεμένοι! Προσπαθείτε πάντοτε να διατηρείτε την επαφή με την ομάδα, να ελέγχετε το δικό σας ρυθμό καθώς και το ρυθμό των άλλων.
-
Προσέξτε να μην επιβαρύνετε τους συμμετέχοντες με υπερβολικά μεγάλο ή/και πολύ δύσκολο περιεχόμενο.
-
Να είστε ανοιχτοί για ανατροφοδότηση ανά πάσα στιγμή, αλλά να αποφύγετε ή να διαλύσετε άμεσα τις ατελείωτες συζητήσεις.
-
Διαλείμματα: Να δίνετε πάντα αρκετό χώρο για διαλείμματα. Όσο μεγαλύτερο είναι το μάθημα, τόσο μεγαλύτερης διάρκειας και πιο συχνά τα διαλείμματα σας.
-
Προετοιμάστε σύντομες, μεσαίες και εκτενείς εκδόσεις των ασκήσεων σας για να γίνετε ευέλικτοι, εάν η συζητήση διαρκεί περισσότερο ή λιγότερο.
-
Προετοιμαστείτε για δύσκολους φοιτητές και πριν το μάθημα συμβουλευτείτε κάποιον οδηγό για την αντιμετώπιση προβλημάτων.
(Μπορείτε να βρείτε κάποιες ιδέες στο MozFest2017 Facilitator Guide). Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχετε μια ιδέα για το τι κάνετε όταν εμφανίζεται μια παράλληλη συζήτηση ή τι πρέπει να κάνετε όταν κάποιος είναι συνεχώς αγενής ή απρόσεκτος, κλπ. Να γνωρίζετε ότι υπάρχουν λεκτικοί και μη λεκτικοί τρόποι αντιμετώπισης αυτού του ζητήματος.
-
Επισκόπηση τέλους/Μετα-προβολή: Στο τέλος της εκπαίδευσης μπορεί να αξίζει να πείτε στους συμμετέχοντες σας τι κάνατε και γιατί το κάνατε. Αυτό θα διευκολύνει επίσης την αξιολόγηση.
-
Απολαύστε και εσείς την εκπαιδευτική διαδικασία!
Στο τέλος κάθε διδακτικής ενότητας, ζητήστε ανατροφοδότηση (feedback) από τους συμμετέχοντες με τη μορφή ένα-θετικό/ένα-αρνητικό (δηλ. να δηλώσουν ένα θέμα που ήταν χρήσιμο/θετικό στην ενότητα και ένα που ήταν ασαφές ή θα μπορούσε να βελτιωθεί). Μπορεί επίσης η δήλωσή τους να ακολουθήσει μία κλίμακα. Εδώ δίνεται ένα παράδειγμα με ανατροφοδότηση σε έξι επίπεδα.
Ένας άλλος τρόπος για την άμεση ανάδραση, ιδίως σε προκαθορισμένα σημεία του μαθήματος, είναι μέσω συνεχών ψηφοφοριών (polls). Για παράδειγμα, το Slack μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παροχή ανώνυμης ανατροφοδότησης με βάση το ρυθμό του κάθε εκπαιδευόμενου, δίνοντας τη δυνατότητα στα μέλη ενός καναλιού να αλλάξουν την επιλογή τους σε μια ψηφοφορία ανά πάσα στιγμή. Οι μετρήσεις στην ψηφοφορία θα πρέπει να εμφανίζονται στους συμμετέχοντες. Η παρουσίαση συνολικών ψήφων ή γραφημάτων μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο. Διαδικτυακά εργαλεία τεχνολογίας νέφους οδηγούν τους εκπαιδεύομενους σε μεγαλύτερη εμπλοκή, ειδικά επειδή δεν εμφανίζουν την επίδραση στην ψηφοφορία από συστήματα απόκρισης στην τάξη ("clickers"). Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να χρησιμοποιούν κινητές συσκευές συνδεδεμένες στο Διαδίκτυο και να αισθάνονται ότι έχουν ισχύ. Παραδείγματα υπάρχουν άφθονα. Πρέπει να δοκιμάσετε αυτές τις μεθόδους πριν τις χρησιμοποιήσετε με ένα πραγματικό κοινό και να ξεκινήσετε με τα συστήματα που έχουν ομαλότερα βήματα εξοικείωσης, όπως τα Socrative και Learning , Catalytics, Polleverywhere, Directpoll.
Ορισμένες άλλες στρατηγικές άμεσης ανατροφοδότησης μπορούν να αναζητηθούν στον ιστότοπο teachthought.com
Η επιτυχής εκπαίδευση στην Ανοικτή Επιστήμη απαιτεί επίσης φάσεις αξιολόγησης. Ειδικά όταν ξεκινάτε ένα μάθημα, είναι χρήσιμο να κοιτάξετε την ανατροφοδότηση που σας έχουν δώσει οι εκπαιδευόμενοι. Μια αξιολόγηση μπορεί να σας δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους και το περιεχόμενό σας. Η συνεχής αξιολόγηση και η συνεκτίμηση της ανατροφοδότησης βελτιώνει την ποιότητα της εκπαίδευσης και την απόδοση του εκπαιδευτή.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να λάβετε ανατροφοδότηση από τους συμμετέχοντες σας:
Κλασικές μορφές αξιολόγησης
-
Χρησιμοποιήστε μια φόρμα αξιολόγησης στην οποία θα ζητάτε από τους συμμετέχοντες την ανατροφοδότηση σχετικά με εσάς ως δάσκαλο.
-
Πάρτε ενδιάμεσες δηλώσεις ανατροφοδότησης κατά τη διάρκεια του μαθήματος ώστε να ελέγξετε αν η σειρά μαθημάτων ικανοποιεί τις προσδοκίες. Αυτό σας δίνει την ευκαιρία να κάνετε προσαρμογές πριν συνεχίσετε.
Προφορική ανάδραση
- Ζητήστε από τους εκπαιδευόμενους μια σύντομη περίληψη της εμπειρίας τους.
Αυτο-αξιολόγηση
- Κάντε τη δική σας αξιολόγηση, τι πήγε καλά, τι πήγε στραβά;
Μακροπρόθεσμη ανατροφοδότηση
- 6 μήνες αργότερα, ερωτήσεις για αλλαγές που έχουν διαμορφώσει την συμπεριφορά, και γενικότερα για τις τροποποιήσεις της στάσης και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της.
Ομότιμη ανατροφοδότηση
- Οι συνάδελφοι σας μπορούν να σας βοηθήσουν με την εμπειρία τους για να προετοιμάσετε το μάθημά σας, να παρακολουθήσουν το μάθημα και στη συνέχεια να ανταλλάξουν μαζί σας απόψεις και να σας δώσουν τα σχόλιά τους.
Για να αξιολογήσετε ένα μάθημα, θα πρέπει να καθορίσετε πρώτα σε τι θέλετε οι μαθητές σας να εξοικειωθούν, να γνωρίζουν, να αναλύουν με κριτικό πνεύμα ή να μπορούν να εξηγήσουν. Γιατί κάνεις το μάθημα; Ποιούς στόχοι θέλετε να επιτύχετε; Και μόλις τελειώσει το μάθημα, θα πρέπει να ελέγξετε αν έχετε επιτύχει αυτούς τους στόχους. Υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια για τον τρόπο μέτρησης της επιτυχίας και της αποτελεσματικότητας του μαθήματός σας (Kirkpatrick & Kirkpatrick, 1994):
-
Αντίδραση (προσδοκίες): Είναι ικανοποιημένοι οι εκπαιδευόμενοι με την πορεία; Οι συμμετέχοντες έχουν επιτύχει τους μαθησιακούς τους στόχους; Οι προσδοκίες ήταν ρεαλιστικές; Πώς αντέδρασαν στο μάθημα; Υπήρχε μια σαφής δομή ή συνοχή;
-
Μάθηση: Οι συμμετέχοντες έμαθαν κάτι νέο; Είναι χρήσιμο στην παρούσα τους ενασχόληση; Καταλάβαιναν τα πάντα; Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα προτεινόμενα εργαλεία/πλατφόρμες στις αντίστοιχες πρακτικές της Ανοικτής Επιστήμης; Πληρούν τους προκαθορισμένους μαθησιακούς στόχους;
-
Συμπεριφορά: Θα αλλάξουν τον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας; Τι θα κάνουν με τις γνώσεις τους; Θα συστήσουν την κατάρτιση/το περιεχόμενο σε άλλους;
-
Αποτελέσματα: ποια αποτελέσματα, όταν έχουν εκπληρωθεί, έχουν πιο θετικό αντίκτυπο στους στόχους; Ποια ήταν αυτά που έφεραν περισσότερα οφέλη;
Το μοντέλο αξιολόγησης της κατάρτισης τεσσάρων επιπέδων του Kirkpatrick είναι ένας τυποποιημένος τρόπος για να αναλύσετε την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο της εκπαίδευσής σας.
Ασκήσεις
-
Ελέγξτε τα μαθησιακά αποτελέσματα με κείμενα που πρέπει να συμπληρωθούν τα κενά και κουίζ.
-
Εκτελέστε μια απλή άσκηση στην αρχή και την ίδια άσκηση στο τέλος. Στη συνέχεια, δείτε εάν οι απόψεις έχουν αλλάξει.
-
Λέξεις-κλειδιά: Προετοιμάστε κάρτες με διαφορετικές βασικές πτυχές της Ανοικτής Επιστήμης. Διαχωρίστε τους εκπαιδευόμενους σε ομάδες (τουλάχιστον 3 άτομα) και αφήστε τον καθένα να εξηγήσει 2-3 λέξεις-κλειδιά στους άλλους.
-
Δώστε στους συμμετέχοντες μια εκτύπωση της γενικής διάρθρωσης μίας επιστημονικής μεθόδου και ζητήστε τους να αναθέσουν εργαλεία και μεθόδους της Ανοικτής Επιστήμης που μπορούν να εφαρμοστούν.
-
Ανάλογα με το χρόνο, μπορείτε επίσης να τους ζητήσετε να δημιουργήσουν ένα φανταστικό/απλό ερευνητικό σενάριο και να προχωρήσουν στην καθιέρωση των πρωτοκόλλων Ανοικτής Επιστήμης γι 'αυτό.
Θα είχατε τις δικές σας προσδοκίες προτού διδάξετε το μάθημα και η εμπειρία από το γεγονός αυτό θα σας δείξει ότι τα πράγματα δεν λειτουργούν πάντα όπως σχεδιάσατε. Δεν πρέπει να είστε πολύ απογοητευμένοι, γιατί μια επιτυχία σε όλα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα είναι σχεδόν αδύνατη, αλλά να πάρετε το τέλος του μαθήματος ως σημείο εκκίνησης για να επανεπεξεργαστείτε το υλικό σας και να επανεξετάσετε ορισμένες από τις μεθόδους και τις πρακτικές σας ασκήσεις.
Να γνωρίζετε ότι μπορεί να χρειαστείτε τρεις προσπάθειες μέχρι να έχετε την αίσθηση ότι το μάθημά σας έχει τη μορφή που χρειάζεται και θα ικανοποιήσει τόσο τους συμμετέχοντες όσο και εσάς ως εκπαιδευτή.
Αφού ολοκληρώσατε αυτό το κεφάλαιο, θα πρέπει να είστε σε θέση να απαντήσετε σε αιτήματα για σχεδιασμό και παροχή εκπαίδευσης στην Ανοικτή Εκπαίδευση σε συγκεκριμένα ακροατήρια.
Ασκήσεις
Εξετάστε την ακόλουθη υποθετική κατάσταση: Έχετε προσκληθεί να εκπαιδεύσετε κύριους ερευνητές σε μια σχολή μηχανικών. Η εκπαίδευση θα αφορά στη διαχείριση συνόλων δεδομένων που μοιράζονται μεταξύ των ερευνητικών ομάδων στη σχολή και των συναδέλφων τους στον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία, σε ένα πλαίσιο Ανοικτής Επιστήμης.
-
Σε μια παράγραφο περιγράψτε τη στρατηγική σχεδιασμού για την εκπαιδευτική σας συνεδρία, σε μείζονα βήματα, για παράδειγμα, τι θα προγραμματίσετε να κάνετε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη συνεδρία
-
Καταγράψτε τρεις ερωτήσεις που μπορείτε να ζητήσετε να χαρακτηρίσετε το ακροατήριό σας
-
Καταγράψτε τρεις μαθησιακούς στόχους
-
Καταγράψτε τρία προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
-
Καταγράψτε τρεις ενέργειες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να σπάσετε τον πάγο και να εμπλέξετε το ακροατήριό σας στην εκπαιδευτική διαδικασία
-
Καταγράψτε τρεις ερωτήσεις που θα κάνατε για να ελέγξετε τι έχουν μάθει οι συμμετέχοντες
-
Καταγράψτε τρεις ερωτήσεις που θα κάνετε για να ελέγξετε αν οι συμμετέχοντες απόλαυσαν την εκπαίδευση
-
Να είστε έτοιμοι να αντιδράσετε σε αυθεντικά και αυθόρμητα δημιουργημένα σύννεφα λέξεων (wordcloud) (μέσω sli.do ή με κάποιο άλλο εργαλείο ): μην φοβάστε να συνεργαστείτε με το ακροατήριό σας, να μάθετε να παίζετε με αυτό που γνωρίζετε (και υποθέστε ότι και εσείς έχετε δικαίωμα στην αμηχανία)
Παρόμοιες ασκήσεις μπορούν να εφαρμοστούν στην εκπαίδευση διαφορετικού κοινού, με τις οποίες μπορείτε να εξετάσετε τον ίδιο τρόπο δοκιμής των δικών σας γνώσεων.
Σχετικά με τη Ταξινόμηση του Bloom:
- https://www.pearsoened.com/using-blooms-taxonomy-to-write-learning-outcomes/
- https://www.clinton.edu/curriculumcommittee/listofmeasurableverbs.cxml
Πηγές/Ασκήσεις για "σπάσιμο του πάγου"
- https://www.mindtools.com/pages/article/newLDR_76.htm
- http://documents.manchester.ac.uk/display.aspx?DocID=7582
- https://www.thebalance.com/top-ice-breakers-1918426
Αναφορές
-
Susan A. Ambrose, Michael W. Bridges, Michele DiPietro, Marsha C. Lovett, Marie K. Norman, Richard E. Mayer. How learning works. Seven research-based principles for smart teaching"; ISBN: 978-0-470-48410-4.
-
George Siemens (2006). Knowing Knowledge
-
Dilly Fung, UCL Press (2017). A Connected Curriculum for Higher Education
-
Rowe, M. B. (1986). Wait Time: Slowing Down May Be A Way of Speeding Up! Journal of Teacher Education, 37(1), 43–50: doi.org/10.1177/002248718603700110
-
Kirkpatrick, D.L., & Kirkpatrick, J.D. (1994). Evaluating Training Programs, Berrett-Koehler Publishers.
-
R.M. Felder and R. Brent. Active learning. An introduction
-
Michael Prince - Does Active Learning Work? A Review of the Research (PDF).
-
Mazur's video on Peer Instruction for Active Learning
-
Dale, Edgar. Audio-Visual Methods in Teaching, 3rd ed., Holt, Rinehart & Winston, New York, 1969, p.10.
-
Klaus W. Döring: Handbuch Lehren und Trainieren in der Weiterbildung. Beltz Verlag (Weinheim, Basel) 2008.
Για μια βαθύτερη κατανόηση του θέματος:
- Knowles, Malcolm S, Elwood F Holton, and Richard A Swanson. The Adult Learner: The Definitive Classic in Adult Education and Human Resource Development. Oxford: Butterworth-Heinemann, 2011.